Thứ Ba, 22 tháng 4, 2025

Vụ án ly hôn & ba nội dung phải giải quyết khi ly hôn


Ly hôn có lẽ là điều không ai mong muốn. Muốn ly hôn phải nộp đơn đến Toà án và giải quyết nhiều nội dung pháp lý (minh hoạ của Chat GPT)

Luật sư Trần Hồng Phong 

Ly hôn là biện pháp cuối cùng và quan trọng, để chấm dứt một cuộc hôn nhân thất bại. Bên cạnh mối quan hệ vợ chồng, ly hôn liên quan và ảnh hưởng đến quyền lợi về tài sản, nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con. Để đảm bảo quyền lợi, người ly hôn cần tìm hiểu quy định pháp luật trong hôn nhân gia đình; trình tự, thủ tục giải quyết một vụ án ly hôn, những nội dung/vấn đề pháp lý cần phải giải quyết khi ly hôn. 

* Những lý do chính đáng, phù hợp để Tòa án chấp nhận cho ly hôn


I. Phân loại vụ án ly hôn

Theo quy định của pháp luật Việt Nam, ly hôn là một thủ tục do Toà án giải quyết. Do vậy, ly hôn chính là một vụ án, thường gọi là “vụ án lý hôn”.

Có hai loại ly hôn:

Ly hôn thuận tình: Cả hai vợ chồng đều đồng ý ly hôn, thống nhất được vấn đề tài sản, con cái, nghĩa vụ tài chính.

Ly hôn đơn phương: Một bên muốn ly hôn nhưng bên còn lại không đồng ý hoặc có tranh chấp về tài sản, con cái.

Việc xác định đúng loại ly hôn rất quan trọng vì ảnh hưởng đến thời gian và thủ tục giải quyết.

II. Trình tự, thủ tục ly hôn

BƯỚC 1: Chuẩn bị hồ sơ ly hôn


Hồ sơ ly hôn gồm:

✅ Đơn ly hôn:

• Ly hôn thuận tình: Đơn phải có chữ ký của cả hai vợ chồng.

• Ly hôn đơn phương: Đơn do một bên ký, nêu rõ lý do ly hôn.

✅ Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn (bản chính)

✅ Căn cước công dân/Hộ chiếu của hai vợ chồng (bản sao có chứng thực)

✅ Giấy khai sinh của con (nếu có tranh chấp về quyền nuôi con, con dưới 18 tuổi)

✅ Giấy tờ sở hữu nhà đất, tài sản chung (nếu có tranh chấp tài sản)

🔹 Ví dụ minh họa:

Anh A muốn ly hôn vợ do thường xuyên xảy ra mâu thuẫn, vợ không đồng ý. Anh A cần chuẩn bị đơn ly hôn đơn phương, kèm giấy tờ nhân thân, giấy khai sinh con (nếu có) và các tài liệu chứng minh tài sản chung.

BƯỚC 2: Nộp đơn ly hôn tại Tòa án có thẩm quyền

Thẩm quyền giải quyết:

• Tòa án nhân dân cấp huyện nơi vợ/chồng cư trú (theo Điều 35 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015).

• Nếu một bên ở nước ngoài, nộp tại Tòa án nhân dân cấp tỉnh.

Ghi chú: Thời điểm giữa năm 2025, có thông tin hệ thống Toà án tại Việt Nam sẽ thay đổi, sắp xếp lại. Có thể không còn toà án cấp huyện nữa mà thành toà án khu vực. Chúng tôi sẽ cập nhật khi có sự thay đổi.

📌 Cách nộp đơn:

• Trực tiếp tại bộ phận tiếp nhận đơn của Tòa án.

• Gửi qua bưu điện.

🔹 Ví dụ minh họa:

Chị B muốn ly hôn đơn phương với chồng nhưng chồng không sống cùng địa phương. Chị B phải nộp đơn tại Tòa án nhân dân huyện nơi chồng cư trú.

BƯỚC 3: Tòa án thụ lý đơn và yêu cầu nộp tạm ứng án phí

📌 Thời gian xử lý ban đầu:

• Trong 5 ngày làm việc, Tòa xem xét đơn và ra thông báo nộp tạm ứng án phí.

• Án phí sơ thẩm:

• Ly hôn không có tranh chấp tài sản: 300.000 đồng.

• Ly hôn có tranh chấp tài sản: Tính theo giá trị tài sản tranh chấp (mức tối thiểu 300.000 đồng, tối đa 112 triệu đồng).

🔹 Ví dụ minh họa:

Vợ chồng anh C tranh chấp tài sản 2 tỷ đồng khi ly hôn. Tòa yêu cầu nộp tạm ứng án phí 36 triệu đồng (tính theo khung phí).

BƯỚC 4: Hòa giải tại Tòa án

📌 Tòa án tổ chức hòa giải ly hôn (bắt buộc theo Điều 205 BLTTDS 2015):

• Nếu hòa giải thành, hai bên rút đơn.

• Nếu hòa giải không thành, Tòa tiếp tục giải quyết vụ án.

🔹 Ví dụ minh họa:

Chị D nộp đơn ly hôn đơn phương vì chồng ngoại tình. Khi hòa giải, chồng hứa thay đổi, chị D đồng ý rút đơn.

BƯỚC 5: Mở phiên tòa xét xử vụ án ly hôn

📌 Thời gian mở phiên tòa:

• Ly hôn thuận tình: 1 - 3 tháng.

• Ly hôn đơn phương: 4 - 6 tháng (nếu có tranh chấp kéo dài và phức tạp, thời gian giải quyết có thể lâu hơn nhiều lần).

📌 Quyền lợi các bên trong phiên tòa:

• Trình bày lý do ly hôn.

• Cung cấp chứng cứ về quyền nuôi con, tài sản.

• Yêu cầu luật sư bảo vệ quyền lợi.

🔹 Ví dụ minh họa:

Vợ chồng anh E có 2 con nhỏ, tranh chấp quyền nuôi con. Tòa xem xét ai có điều kiện chăm sóc con tốt hơn để quyết định.

BƯỚC 6: Ra bản án/Quyết định ly hôn

📌 Hai trường hợp:

• Nếu ly hôn thuận tình, Tòa ra Quyết định công nhận ly hôn (có hiệu lực ngay).

• Nếu ly hôn đơn phương, Tòa ra Bản án ly hôn (có thể kháng cáo trong 15 ngày).

📌 Nội dung bản án/Quyết định ly hôn:

• Công nhận chấm dứt quan hệ hôn nhân.

• Quyền nuôi con, nghĩa vụ cấp dưỡng.

• Chia tài sản chung và giải quyết nợ chung.

BƯỚC 7: Thi hành án (nếu có tranh chấp tài sản, cấp dưỡng)

📌 Nếu bên phải thi hành án không tự nguyện thực hiện, bên thắng kiện gửi đơn yêu cầu Chi cục Thi hành án Dân sự cưỡng chế thi hành án.

🔹 Ví dụ minh họa:

Anh F được quyền nuôi con, vợ phải cấp dưỡng 3 triệu đồng/tháng nhưng không thực hiện. Anh F nộp đơn yêu cầu thi hành án.

III. Lưu ý và lời khuyên của Luật sư Trần Hồng Phong

1. Ly hôn là biện pháp cuối cùng. Nếu bạn thực sự cảm thấy không còn hạnh phúc và không thể cứu vãn được nữa thì hãy mạnh dạn ly hôn.

• Nhiều người chần chừ ly hôn vì sợ dư luận, nhưng hạnh phúc và quyền lợi của bản thân quan trọng hơn.

2. Thu thập bằng chứng đầy đủ trước khi nộp đơn

• Nếu có tranh chấp nuôi con, tài sản, cần có bằng chứng chứng minh thu nhập, tài sản, điều kiện chăm sóc con.

3. Đàm phán và thoả thuận trước khi ra tòa

• Nếu có thể, nên thỏa thuận trước về tài sản, con cái để tránh mất thời gian kiện tụng.

4. Nên nhờ luật sư hỗ trợ nếu có tranh chấp phức tạp

• Tranh chấp tài sản lớn, quyền nuôi con, nghĩa vụ cấp dưỡng thường cần có luật sư tư vấn để bảo vệ quyền lợi tốt nhất.

5. Ly hôn là quyền của mỗi cá nhân, nhưng cần thực hiện đúng trình tự pháp lý để bảo vệ quyền lợi. Nắm rõ thủ tục ly hôn giúp bạn chủ động trong quá trình tố tụng, tránh mất thời gian và tranh chấp không đáng có.

6. Nếu có tranh chấp về con cái, tài sản, cần có chiến lược pháp lý chặt chẽ để đảm bảo quyền lợi hợp pháp.

.....

Ba nội dung cần giải quyết trong vụ án ly hôn

Một vụ án ly hôn bao gồm ba nội dung pháp lý quan trọng mà Tòa án phải xem xét và giải quyết: Đó là: 1. Quan hệ hôn nhân (vợ chồng); 2. Chia tài sản chung; 3. Nuôi con và cấp dưỡng nuôi con (đối với con dưới 18 tuổi).  Tuy nhiên cần lưu ý là việc chia tài sản chung và nuôi con/cấp dưỡng nuôi con các bên có thể tự thoả thuận với nhau mà không cần nhờ Toà án giải quyết.

1. Quan hệ vợ chồng: Căn cứ và thủ tục giải quyết ly hôn

📌 Căn cứ pháp lý:

• Điều 51 - 56 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định về ly hôn.

📌 Nguyên tắc pháp lý:

• Tòa án chỉ giải quyết cho ly hôn nếu xét thấy cuộc hôn nhân đã mâu thuẫn trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích hôn nhân không đạt được.

• Nếu ly hôn thuận tình, cả hai phải thực sự đồng thuận. Nếu ly hôn đơn phương, bên yêu cầu phải chứng minh được hôn nhân đã đổ vỡ.

📌 Ví dụ minh họa:

• Chị A nộp đơn ly hôn vì chồng thường xuyên rượu chè, không quan tâm gia đình. Chị cung cấp tin nhắn, video cãi vã để chứng minh mâu thuẫn trầm trọng.

📌 Lưu ý:

• Nếu một bên không đồng ý ly hôn, Tòa vẫn có thể xét xử ly hôn đơn phương nếu có đủ căn cứ.

• Nếu vợ đang mang thai hoặc con dưới 12 tháng tuổi, chồng không được yêu cầu ly hôn (Điều 51 Luật HNGĐ 2014).

2. Chia tài sản chung của vợ chồng

📌 Căn cứ pháp lý:

• Điều 33 - 43 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 về tài sản chung, tài sản riêng.

• Điều 59 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 về nguyên tắc chia tài sản khi ly hôn.

📌 Nguyên tắc chia tài sản khi ly hôn:

• Tài sản chung được chia theo nguyên tắc thỏa thuận. Nếu không thỏa thuận được, Tòa án sẽ chia theo nguyên tắc 50-50 nhưng có xét đến hoàn cảnh từng bên.

• Tài sản riêng vẫn thuộc quyền sở hữu của mỗi bên.

📌 Ví dụ minh họa:

• Vợ chồng anh B mua chung một căn hộ 3 tỷ đồng trong thời kỳ hôn nhân, nhưng vợ góp nhiều hơn. Nếu không thỏa thuận được, Tòa có thể chia theo nguyên tắc vợ hưởng nhiều hơn dựa trên mức đóng góp.

📌 Lưu ý:

• Nếu một bên chứng minh được mình đóng góp nhiều hơn, có thể được chia phần lớn hơn.

• Nếu một bên có hành vi tẩu tán tài sản, Tòa có thể áp dụng chế tài giảm phần chia của bên đó.

3. Nuôi con và nghĩa vụ cấp dưỡng sau ly hôn

📌 Căn cứ pháp lý:

• Điều 81 - 85 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 về quyền nuôi con.

• Điều 110 - 117 Bộ luật Dân sự 2015 về cấp dưỡng.

📌 Nguyên tắc quyết định quyền nuôi con:

• Nếu con dưới 36 tháng tuổi, mẹ thường được ưu tiên nuôi, trừ khi mẹ không đủ điều kiện.

• Nếu con trên 7 tuổi, Tòa sẽ xem xét nguyện vọng của con.

• Nếu có tranh chấp, Tòa xem xét điều kiện kinh tế, thời gian chăm sóc con của mỗi bên.

📌 Nghĩa vụ cấp dưỡng:

• Nếu bên không nuôi con, phải cấp dưỡng hàng tháng để hỗ trợ nuôi con đến khi đủ 18 tuổi.

• Mức cấp dưỡng phụ thuộc vào thu nhập, điều kiện sống của người cấp dưỡng.

📌 Ví dụ minh họa:

• Anh C và chị D ly hôn, tranh chấp quyền nuôi con 8 tuổi. Anh C có thu nhập cao hơn nhưng chị D dành nhiều thời gian chăm sóc con. Tòa có thể xét đến yếu tố tình cảm để giao con cho chị D nuôi.

📌 Lưu ý:

• Nếu người cấp dưỡng cố tình không thực hiện nghĩa vụ, có thể bị cưỡng chế thi hành án.

• Việc nuôi con có thể được xem xét thay đổi nếu có căn cứ cho thấy người nuôi con không còn đủ điều kiện.

…..

Những lý do chính đáng, phù hợp để Tòa án chấp nhận cho ly hôn

I. Căn cứ pháp lý

Điều 56 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định:

“Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu xét thấy tình trạng hôn nhân trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích hôn nhân không đạt được.”

Đây là căn cứ pháp lý chung, nhưng trong thực tế, Tòa án sẽ xem xét các lý do cụ thể, khách quan, có căn cứ rõ ràng để quyết định có cho ly hôn hay không.

II. Những lý do chính đáng, phù hợp thường được Tòa chấp nhận

Dưới đây là các lý do phổ biến, thường được Tòa án xem xét là có cơ sở để chấp nhận yêu cầu ly hôn.

1. Vợ hoặc chồng thường xuyên đánh đập, hành hạ, xúc phạm nhân phẩm

Có hành vi bạo lực gia đình (thể chất hoặc tinh thần).

Có thể chứng minh bằng:

- Đơn trình báo công an.

- Giấy khám thương.

- Biên bản xác nhận của hàng xóm, tổ dân phố.

Đây là một trong những căn cứ rõ ràng nhất để Tòa cho ly hôn.

2. Vợ hoặc chồng ngoại tình, sống chung với người khác như vợ/chồng

Hành vi vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ chung thủy.

Có thể chứng minh bằng: hình ảnh, tin nhắn, video, lời khai nhân chứng.

Là căn cứ để cho rằng mục đích hôn nhân không đạt được.

3. Không còn tình cảm vợ chồng, sống ly thân lâu dài

Ly thân từ 1 năm trở lên, không còn quan hệ tình cảm, đời sống chung đã chấm dứt.

Mỗi người sống một nơi, không quan tâm, không chăm sóc nhau.

Có thể cung cấp giấy tạm trú, sổ hộ khẩu khác địa chỉ, người làm chứng.

4. Một bên không có trách nhiệm với gia đình, bỏ bê, cờ bạc, nghiện ngập, vi phạm pháp luật

Người chồng/vợ lười lao động, thường xuyên vay nợ, cờ bạc, nghiện rượu, ma túy, bị xử lý hình sự.

Làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế và tinh thần của gia đình.

Là dấu hiệu cho thấy đời sống hôn nhân không thể kéo dài.

5. Có sự bất đồng sâu sắc, thường xuyên cãi vã, mâu thuẫn không thể hàn gắn

Mâu thuẫn không có lối ra: khác biệt về quan điểm sống, nuôi dạy con, tài chính.

Đã từng hoà giải nhiều lần, gia đình hai bên cũng can thiệp nhưng không thành.

Nếu chứng minh được đời sống chung đã rạn nứt không thể khắc phục, Tòa thường chấp nhận.

III. Một số lý do không đủ cơ sở Tòa chấp nhận

- Mâu thuẫn nhỏ, chưa nghiêm trọng.

- Chỉ là “cảm thấy không hợp nhau”, mà chưa có dấu hiệu đổ vỡ thực tế.

- Không chứng minh được cuộc sống chung không thể kéo dài.

- Chỉ một vài lần cãi vã, chưa ly thân, vẫn sống cùng nhà.

Trong các trường hợp này, Tòa thường khuyên hòa giải, chưa cho ly hôn ngay.

IV. Lời khuyên của Luật sư Trần Hồng Phong

Trước khi nộp đơn ly hôn, hãy chuẩn bị rõ ràng các lý do, kèm chứng cứ nếu có.

Nếu vụ việc phức tạp, bị bên kia phản đối, hoặc có tranh chấp con cái – tài sản, bạn nên nhờ luật sư hỗ trợ.

Khi trình bày lý do ly hôn, nên trung thực, hợp lý và thể hiện sự thiện chí, tránh kể lể quá mức hoặc mang tính xúc phạm đối phương.

Trong quá trình hòa giải tại Tòa, nếu thật sự không thể hàn gắn, nên kiên định thể hiện quan điểm: hôn nhân đã thực sự tan vỡ, không còn khả năng đoàn tụ.

V. Kết luận

Tòa án sẽ chấp nhận ly hôn nếu có căn cứ cho thấy đời sống hôn nhân đã trầm trọng, không thể tiếp tục.

Các lý do chính đáng gồm: bạo lực gia đình, ngoại tình, ly thân lâu dài, mâu thuẫn sâu sắc, bỏ bê gia đình…

Người yêu cầu ly hôn cần trình bày hợp lý, chuẩn bị chứng cứ cụ thể và thể hiện thiện chí rõ ràng khi tham gia phiên tòa.
….

Bài liên quan: 



Vũ trụ giả lập